‘Ga jij ook dood?’

Vroeg of laat is het zover. Oma gaat dood. Of de poes. Voor het eerst dringt het tot je kind door dat wat er vandaag nog is, morgen zomaar weg kan zijn. De onvermijdelijke vragen volgen dan snel. Stephanie: ‘Er zijn prachtige boeken verschenen over dood, verlies en rouw. Het prentenboek Het hart in de fles van Oliver Jeffers is een persoonlijke favoriet. Over een meisje dat haar opa verliest en probeert om te gaan met de pijn van dat verlies. Je kind leert dat het niet erg is om verdrietig te zijn, en dat het verstoppen van je verdriet je leven niet leuker maakt. Juist minder. Voor iets oudere kinderen is de poëziebundel Doodgewoon van Bette Westera ook een aanrader.’

‘Waarom heeft Pien twee papa’s?’

Vragen over seksualiteit, verliefdheid en geboorte komen. Ga daar maar vanuit. Toch overvallen ze je vaak. Maar waarom eigenlijk? ‘Waarschijnlijk omdat we ons afvragen of ons antwoord wel geschikt is voor de oren van een kind’, zegt Stephanie. ‘Maar je kind heeft gewoon een vraag en wil een antwoord. Boeken kunnen helpen. Zelf vind ik Ik vind jou lief van Sanderijn van der Doef erg goed. Met leuke tekeningen en eenvoudige woorden leert je kind waar baby's vandaan komen, wat het verschil is tussen jongens en meisjes, en over verliefdheid en seksuele gevoelens.’

‘Mama, niemand wil naast me zitten’

Een gruwel voor iedere ouder: een stel pestkoppen dat het op je kind gemunt heeft. Thuis kun je hem knuffelen en verwennen, maar wat gebeurt er morgen op het schoolplein? Stephanie: ‘Je wil je dat je kind begrijpt wat er gebeurt als hij gepest wordt. En dat zijn eigenwaarde niet lijdt onder de pesterijen. Bij kinderen tot vier jaar kan het boek Lotta en de pestvogel van Rik de Wulf en Diana Put helpen. Daarna is Marcs grote gevaarlijke tanden van Jarvis een fijn en leuk boek om het onderwerp bespreekbaar te maken.’

‘Krijg ik dan twee kamers?’

Het is geen nieuws dat een scheiding veel impact heeft op het leven van je kind. Hij zit met vragen, vaak onuitgesproken. Heb ik iets fout gedaan? Hoe gaat het nu verder met mij, met papa en mama? Stephanie: ‘Zelfs als je kind niet uit zichzelf aanklopt met vragen, kun je ervan uitgaan dat hij ze heeft. Misschien durft hij ze niet te stellen omdat hij weet dat jullie het moeilijk hebben. Veel kinderen voelen zich juist dan heel verantwoordelijk voor hun ouders. Maar ze willen - en moeten - erover praten. Je kan het gesprek beginnen door voor te lezen. Bijvoorbeeld uit Ik woon in twee huizen van Marian de Smet. Zelf ben ik ook gecharmeerd van Als papa en mama scheiden van Lisa Kopper.

Stephanie's voorleestips

1. Bedenk vooraf welke vragen je kind verder nog over het onderwerp kan hebben. En bereid je daarop voor.
2. Laat het kind zelf ook aan het woord.
3. Kies het juiste moment waarop je gaat voorlezen. Doe dit vroeg op de dag. Dan kan je kind rustig nadenken over het boek. En ’s avonds misschien nog een vraag stellen.
4. Geef het kind alle aandacht. Doe de televisie uit en leg je telefoon weg.

Ga voor boekentips naar de bibliotheek bij u in de buurt. Of kijk alvast naar boekentips op deze website.

Stephanie de Kruif is adviseur educatie bij ProBiblio.